Mensen die het werk van Plan steunen, willen natuurlijk weten of de programma’s en projecten effectief zijn. Helpt hulp en in hoeverre zit er een kern van waarheid in de cynische uitspraak dat het allemaal toch maar een druppel is op de gloeiende plaat?
Daarover kunnen we kort zijn: ontwikkelingssamenwerking is weliswaar geen kauwgomballenautomaat - als je er iets ingooit, rolt er steevast uit wat je verwacht - maar hulp helpt en het is géén druppel op de gloeiende plaat.
Niemand hoeft Plan daarin op haar blauwe ogen te geloven. We kunnen onze uitspraken staven met harde cijfers over geboekte resultaten. Plan heeft daarvoor een eigen meetsysteem, waarmee projectresultaten worden vergeleken met de oorspronkelijke doelstellingen. Zo kunnen we precies aangeven hoeveel latrines zijn gebouwd, hoeveel leerkrachten zijn opgeleid, hoeveel kinderen naar school gaan en hoeveel mensen een training hebben gevolgd om kinderen te beschermen. We kunnen ook laten zien welke veranderingen daarmee zijn bewerkstelligd voor de kinderen voor wie we werken. Hoeveel mensen inmiddels gebruik maken van de latrines, bijvoorbeeld, hoeveel meisjes doorstromen naar het voortgezet onderwijs en hoeveel kinderen nu bescherming krijgen tegen huiselijk geweld.
Tot zover positief nieuws, dus. En toch is er jammer genoeg ook een ‘maar’ in dit verhaal. Want met de programma’s die Plan uitvoert,
staan ons vooral de blijvende langetermijneffecten voor ogen. Als we latrines bouwen en voorlichting geven over hygiëne, willen we daarmee de gevolgen van slechte hygiëne aanpakken, zoals kindersterfte als gevolg van diarree. Als we onderwijs voor meisjes mogelijk maken, willen we daarmee bereiken dat meisjes later goed werk vinden en financiële onafhankelijkheid en grotere rechtsgelijkheid tussen meisjes en jongens realiseren. Dit soort langetermijneffecten van ons werk noemen we impact en in het werkveld van Plan en andere ontwikkelingsorganisaties blijft het moeilijk om op een zelfde manier een causaal verband aan te tonen tussen de programma’s en de daarmee beoogde impact.
Impact gaat over de duurzame verbeteringen in een samenleving op de lange termijn.De bijdrage van programma’s van Plan hieraan wordt nu gemeten aan de hand van zogenaamde post-interventiestudies, die worden uitgevoerd vijf jaar nadat Plan uit een werkgebied is vertrokken. Maar of de zo gemeten verandering in een gebied alleen aan het werk van Plan kan worden toegeschreven, blijft de vraag. Plan werkt immers niet in isolement, maar in een krachtenveld, waarin veel factoren van invloed zijn op de uiteindelijke impact van programma’s. Economische ontwikkeling van een land, een regeringswissel of natuurrampen kunnen de impact van onze programma’s maken of breken zonder dat Plan daar veel invloed op kan uitoefenen.
Impact bewijzen en vangen in een waterdichte formule blijft dus lastig, hoe graag we dat ook zouden willen. Maar het is wel aannemelijk te maken. Door het de meisjes en jongens zelf te vragen en op basis van ander onderzoek kunnen we namelijk voorspellen dat een positief resultaat - bijvoorbeeld het aantal geslaagde meisjes op beroepsopleidingen - leidt tot de gewenste impact, in dit geval een hoger inkomen van vrouwen.
Ontwikkelingssamenwerking geeft niet de garantie
van een kauwgomballenautomaat, maar het helpt wel!
Ontwikkelingssamenwerking is
geen kauwgomballenautomaat
De hamvraag:
impact?
De hamvraag:
Ontwikkelingssamenwerking is geen kauwgomballenautomaat
